Tốt mã là bề ngoài đẹp
tốt. Dẻ cùi là một giống chim có bộ
lông đẹp, nhất là đuôi, nhưng nó lại hay ăn phân chó (bẩn). Do đó có câu:
Dẻ cùi tốt mã dài đuôi
Hay ăn cứt chó ai ưa (nuôi?) dẻ cùi.
Công và trĩ cũng “tốt mã” như dẻ cùi, nhưng được người
ta quý và thường nuôi làm chim cảnh vì chúng vừa đẹp vừa không ăn bẩn.
Khi mắng ai đó là cái đồ “dẻ cùi” thì có nghĩa là ta đã coi người đó là kẻ chỉ có cái “mã” tốt, chứ không biết làm lụng, không
chịu học hành, chỉ ăn diện vô ích. Do đó, thành ngữ tốt mã dẻ cùi thường dùng với nghĩa bóng là chỉ đẹp người mà không
đẹp nết, chỉ đẹp cái mã bên ngoài, mà thực chất bên trong lại chẳng ra gì.
Minh Chính ST