Gần đây, tình trạng trẻ vị thành niên,  HS hút thuốc lá đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Thực trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của chính bản thân các bạn, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn bè và người xung quanh. Thuốc lá điện tử hiện nay đã len lỏi vào cổng trường các trường học trên địa bàn huyện Lệ Thủy nói riêng và tỉnh Quảng Bình nói chung, không chỉ ở các Trường THPT mà còn có ở các trường THCS, thậm chí là các trường Tiểu học.

          Hiện nay, trên thị trường Việt Nam bên cạnh các sản phẩm thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào đang được quản lý theo quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, đang xuất hiện một số sản phẩm thuốc lá mới, trong đó, phổ biến nhất là thuốc lá điện tử (Electronic Nicotine Delivery – ENDs), thuốc lá nung nóng (Heated Tobacco Product – HTPs), shisha,… Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), để sản xuất các sản phẩm thuốc lá điện tử có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng, trong đó, rất nhiều loại hương liệu độc hại và chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại đối với sức khỏe, thuốc lá điện tử có chứa nicotine là chất gây nghiện.
Các sản phẩm thuốc lá mới này (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha) rất có hại cho sức khỏe của cả người hút và những người xung quanh, là nguyên nhân của nhiều trường hợp ngộ độc nicotin, gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa. Sử dụng thuốc lá điện tử gây tổn thương phổi cấp tính và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, như: ung thư phổi, ung thư vòm họng, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tăng nguy cơ gây huyết khối, bệnh tim mạch, đột quỵ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trên thế giới chưa có bằng chứng chứng minh thuốc lá điện tử giúp cai nghiện và WHO cũng không xác nhận thuốc lá điện tử là biện pháp giúp hỗ trợ cai nghiện thuốc lá.
          Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi khác nhau nhưng các bạn trẻ thường gọi là shisha điện tử, là bút vape. Một điếu thuốc lá điện tử hoạt động bằng pin và thả ra liều nicotine bốc hơi để người dùng hít vào. Nó đem đến cảm giác tương tự như khi hít phải khói thuốc lá. Hầu hết thuốc lá điện tử đều có một ống ngậm, hoặc hộp mực, một bộ làm nóng, pin sạc và mạch điện. Khi người dùng hút sẽ có một cảm biến kích hoạt bộ làm nóng làm bay hơi dung dịch lỏng, hương vị được giữ trong ống ngậm. Sau đó, người dùng sẽ “vape” (hút bằng miệng) hoặc hít vào dung dịch khí. Hàm lượng nicotine sẽ thay đổi từ 0 đến cực cao hoặc 24 đến 36 mg/ml khí thở. Điều gì xảy ra trong cơ thể sau khi bạn hút thuốc lá điện tử? “Khi bạn đốt một điếu thuốc lá, khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất được cho là tác nhân gây ung thư. Nhưng với thuốc lá điện tử, bạn chỉ hít khoảng 4-5 chất, nhưng nó có tác động ảnh hưởng rất nghiêm trọng đối với cơ thể con người:
+ Ảnh hưởng đến miệng:
Những người sử dụng thuốc lá điện tử thường có triệu chứng miệng khô, cổ họng ngứa và ho; nguyên nhân là do hấp thụ chất nicotine có thể xảy ra ở lớp lót trong của miệng hoặc đường hô hấp trên.
+ Ảnh hưởng đến phổi:
Một trong những thành phần chính trong chất lỏng của thuốc lá điện tử thường là propylene glycol (vốn được sử dụng để tạo khói trong các rạp hát, sân khấu) và chất glycerin.
Có những lo ngại cho rằng các hạt nano nguy hiểm từ thuốc lá điện tử cho thể xâm nhập vào phổi, gây ra chứng viêm phổi hoặc nhiễm trùng phổi.
+ Ảnh hưởng đến tim:
Nicotine trong điếu thuốc nhanh chóng kích thích tuyến thượng thận, làm cơ thể tiết ra hormone adrenaline, hệ quả là gây tăng huyết áp và nhịp tim.
+ Ảnh hưởng đến não:
Khi nicotine đi vào não, nồng độ Dopamine- một chất truyền thần kinh tăng lên.
Tuy không được coi là một chất gây ung thư nhưng nicotine lại gây nghiện.
+ Ảnh hưởng đến Thai nhi:
Nicotin có thể gây hại cho thai nhi nếu bà mẹ hút thuốc lá điện tử trong quá trình mang thai. Không chỉ ảnh hưởng tới sự phát triển của phổi và não em bé, chất này còn khiến trẻ em sinh non, nhẹ cân.....
          Khi hút thuốc lá điện tử thường xuyên có nguy cơ mắc các bệnh ung thư cao gấp 15 lần so với những người hút các loại thuốc lá thông thường. Trong bút vape (vếp) chứa chất Formaldehyde, một chất khí không màu do thuốc lá điện tử tạo ra khi đốt nóng chất lỏng chứa nicotine và chất tạo mùi thơm bên trong thiết bị. Đây là chất hóa học độc hại có khả năng gây ung thư, thường được sử dụng trong chế tạo vật liệu xây dựng và bảo quản thi hài.
          Theo các chuyên gia, cứ 3ml chất lỏng được đốt nóng sẽ tạo ra 14mg chất Formaldehyde. Với người thường xuyên hút 1 bao thuốc/ngày, lượng Formaldehyde “nạp” vào cơ thể là 3 mg/ngày. Với liều lượng như vậy, nguy cơ ung thư ở những người hút thuốc lá điện tử lâu năm sẽ cao từ 5-15 lần so với những người nghiện thuốc lá thường.

Hiện nay, các sản phẩm thuốc lá điện tử đang được bày bán tràn lan trên các trang mạng xã hội như facebook, instagram, tiktok; bán thuốc lá qua các trang thương mại điện tử.

Thuốc lá điện tử được ví như "cạm bẫy hương vị" mà giới trẻ là con mồi mục tiêu hướng đến. Đánh trúng tâm lý thích thể hiện cá tính của tuổi mới lớn, thuốc lá điện tử đang dần len lỏi vào các trường học, các bạn đã truy cập vào các trang mạng xã hội và tin vào những lời quảng cáo có "cánh" như thuốc lá điện tử không gây nghiện và không hại cho sức khỏe, ngược lại còn có tác dụng giúp tăng cường trí nhớ, sảng khoái tinh thần nên đặt mua về "hút thử" với giá từ 35.000 đến 40.000 đồng/1 thuốc điện tử. Nhiều bạn chỉ nghe bạn bè quảng cáo, lôi kéo và muốn thể hiện "đẳng cấp" nên đã lên mạng tìm mua.

Đáng lưu tâm, hiện ma túy đã ẩn nấp dưới nhiều hình thức tinh vi mà người dùng khó phát hiện như ma túy ở dạng kẹo - đá; trộn ma túy tổng hợp trong thuốc lá điện tử…
          Chính vì những tác hại vô cùng lớn của thuốc lá điện tử đối với cơ thể người nói chung và lứa tuổi học sinh nói riêng, nhà trường, liên đội đề nghị các bạn nâng cao cảnh giác, không tin và nghe theo những lời quảng cáo trên các trang mạng xã hội, ko rủ rê, lôi kéo bạn bè buôn bán và hút thuốc lá điện tử, hạn chế ăn quà vặt vì chúng ta không thể  lường hết được những dạng ma túy mới núp bóng các dạng kẹo, nước ngọt...

Đối với các bạn học sinh trong toàn trường, Ban giám hiệu nhà trường nghiêm cấm: không vận chuyển, không mua bán tàng trữ chất gây nghiện; nghiêm cấm sử dụng, buôn bán thuốc lá điện tử, nếu phát hiện hút, buôn bán, tàng trữ thuốc lá và thuốc lá điện tử bản thân các bạn học sinh đó sẽ bị hạ 1 bậc hạnh kiểm, lớp bị hạ bậc thi đua xếp thứ cuối cùng.

Hy vọng rằng, các bạn đã được nghe liên đội tuyên truyền, sẽ có được những hiểu biết bổ ích về tác hại của thuốc lá điện tử. Măng non mong các bạn là những cộng tác viên tích cực tiếp tục tuyên truyền sâu rộng tới người thân và những người xung quanh.

Hỡi tất cả các bạn: Không hút thuốc lá và thuốc lá điện tử vì sức khỏe của chính bạn và những người thân yêu./.

Chương trình phát thanh măng non của liên đội trường THCS Phong Thủy đến đây kết thúc. Xin cảm ơn các bạn đã chú ý lắng nghe.

CLB phát thanh măng non liên đội trường THCS Phong Thuỷ